Do niedawna istniała tylko jedna droga dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia na skutek udzielonych świadczeń zdrowotnych, gdyż pacjent mógł dochodzić jedynie roszczenia przed sądem cywilnym. Zmieniło się to z dniem 1 stycznia 2012 roku, bowiem na mocy znowelizowanej ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, weszły w życie regulacje wprowadzające zupełnie nowy sposób dochodzenia roszczeń z tytułu zdarzeń medycznych, będących następstwem udzielania świadczeń zdrowotnych w szpitalach, który stanowi alternatywę wobec postępowania sądowego. 

Co trzeba zrobić, aby uzyskać rekompensatę finansową za błąd medyczny?

♦ można wystąpić z pozwem do sądu cywilnego

♦ lub złożyć wniosek do wojewódzkiej komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych.

Ta druga możliwość doznaje jednak pewnych ograniczeń, bowiem dotyczy tych zdarzeń medycznych, które są następstwem świadczeń zdrowotnych udzielonych wyłącznie w szpitalach, które miały miejsce po 1 stycznia 2012 r.

Pacjent występując z roszczeniem o odszkodowanie lub zadośćuczynienie przed sądem cywilnym, zobowiązany jest nie tylko do określenia wysokości tych roszczeń, ale i wykazać, że jest to uzasadnione w świetle okoliczności konkretnej sprawy. Podobne wymogi formalne i obowiązki ciążą na pacjencie żądającym ustalenia zdarzenia medycznego przed wojewódzkimi komisjami do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych.

Jakie są, więc różnice między dwoma odrębnymi trybami postępowania? Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta nie ogranicza kręgu uprawnionych do ewentualnego odszkodowania tylko do bliskich jak to jest w przypadku stosowania kodeksu cywilnego, ale rozszerza go na wszystkich spadkobierców. W przypadku śmierci osoby samotnej, niemającej żadnych spadkobierców, jej majątek dziedziczy gmina. Z ustawy o prawach pacjenta wynika, że ona także może zgłosić się po odszkodowanie.

W tym trybie ograniczona jest maksymalna wysokość odszkodowania i zadośćuczynienia z tytułu jednego zdarzenia medycznego. I tak, w razie zakażenia, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia pacjenta mogą one wynosić nie więcej niż 100 000 zł, natomiast w przypadku śmierci pacjenta nie więcej niż 300 000 zł. 

Na tym możliwości pacjenta się nie kończą, bowiem może on zamiast odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu skorzystać z renty, której maksymalna wysokość może wynieść nawet 3 000 zł miesięcznie.

Do kiedy należy zgłosić roszczenie do komisji? Takie roszczenie można zgłosić w ciągu 1 roku od dnia, w którym składający wniosek dowiedział się o zakażeniu, uszkodzeniu ciała lub rozstroju zdrowia albo nastąpiła śmierć pacjenta. Jednak ten termin nie może być dłuższy niż 3 lata od dnia, w którym wystąpiło zdarzenie. W przypadku śmierci pacjenta wyżej wskazane terminy nie biegną do dnia zakończenia postępowania spadkowego. Złożenie wniosku, w wyniku którego komisja wydała orzeczenie o zdarzeniu medycznym, przerywa bieg przedawnienia roszczeń określony w przepisach Kodeksu cywilnego wynikający ze zdarzeń objętych wnioskiem. 

Na sam koniec warto zwrócić uwagę na jeszcze jedną, chyba największą zaletę tego trybu postępowania. W tym trybie procedura wydawania orzeczenia powinna zakończyć się nie później niż w ciągu 4 miesięcy od daty złożenia wniosku przez poszkodowanego.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 Nr 16, poz. 93 ze zm.)

Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U. 2009 nr 52 poz. 417 ze zm.)

Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. 2003 nr 124 poz. 1152 ze zm.)