Odrzucenie i oddalenie pozwu to dwie różne sytuacje prawne występujące w procesie cywilnym.

Dla zwykłego człowieka, laika niczym się one nie różnią, bowiem obydwa kończą postępowanie. Żaden jednak prawnik nie utożsamia tych pojęć. O odrzuceniu pozwu mówimy wtedy, gdy sąd nie rozpoznaje go merytorycznie, a więc nie bada czy dane roszczenie „należy się stronie, czy też nie”. Odrzucanie pozwu następuje na podstawie określonych  w kodeksie postępowania cywilnego przesłanek formalnych.

Sąd odrzuci więc pozew:

- jeżeli droga sądowa jest niedopuszczalna;

- jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku albo została już prawomocnie osądzona;

-  jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej albo jeżeli powód nie ma zdolności procesowej, a nie działa za niego przedstawiciel ustawowy albo jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej powodem zachodzą braki uniemożliwiające jej działania;

- jeżeli nastąpi brak jurysdykcji krajowej;

- jeżeli powód nie wniesie w określonym przez sąd czasie kaucji na zabezpieczenie kosztów;

- jeżeli pozwany podniesie przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy zarzut zapisu na sąd polubowny;

Podstawowym skutkiem odrzucenia jest, co do zasady to, że pozew odrzucony przez sąd nie wywołuje żadnych skutków prawnych. Jest traktowany jakby w ogóle nie istniał. Nie zostanie zatem przerwany bieg terminu przedawnienia. Opłata sądowa jaka została uiszczona od wniesionego pozwu zostanie zwrócona tylko w przypadku odrzucenia pozwu przed dostarczeniem stronie przeciwnej odpisu pozwu.

Oddalenie zaś powództwa podyktowane jest względami merytorycznymi. Sąd po przeanalizowaniu treści pozwu sprawdza, czy żądane roszczenie jest zasadne czy też nie. Jeżeli sąd uzna, że pozew jest nieuzasadniony oddali pozew. Na oddalenie powództwa służy stronie niezadowolonej z tego rozstrzygnięcia apelacja, zaś na postanowienie o odrzucenie pozwu służy zażalenie.   

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 1964 Nr 43, poz. 296)